Leczenie ortodontyczne

Ortodonta zajmuje się naprawą wad zgryzu oraz nieprawidłowości i krzywych zębów. Co dobrze wiedzieć? Wada zgryzu bazuje na nieodpowiednim umiejscowieniu zębów lub szczęki, co zatem prowadzi do niebagatelnych problemów z wymową, zaburzenia symetrii twarzy – oddziałując negatywnie na wygląd i będąc przyczyną niskiej samooceny w późniejszym wieku. Przebieg poprawy wady zgryzu jest długi i pochłania zwykle około 2 lat.

Czynniki powstawania wad szczęki

Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do deformacji szczęki może dojść już na początku rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak najczęściej są to złe przyzwyczajenia maluchów. Częste ssanie kciuka czy nieodpowiednio dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych klocków), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wpływa na zniekształcenia szczęki. Także niewłaściwe ułożenie dziecka podczas karmienia piersią, może wywoływać problemy. Na pierwszy przegląd kontrolny dobrze zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wskaże możliwe zmiany i zatroszczy się o właściwy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest potrzebna?

Nieleczenie albo lekceważenie wady doprowadza do jej nasilenia, a to z kolei zwiększa ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować kłopot w jedzeniu, a nawet oddychaniu. Nieodpowiedni układ szczęki powoduje bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też odkładaniu się kamienia nazębnego i może prowadzić do tworzenia się chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby chowają się za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. W niektórych przypadkach górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to dolne zęby zachodzą na górne. Powstaje widoczne wysunięcie brody do przodu.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Wpływa to na zniekształcenie twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak umiejcowione zęby przesadnie się ścierają,  co jest powodem chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w odpowiedniej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – są wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wyrastają poprzekręcane lub w nieodpowiednich położeniach, z powodu braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne odstępy, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta?

Leczenie wady zgryzu zwykle rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o właściwy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, ze względu na to leczenie jest prostsze i spada ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest możliwa dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty ortodontyczne dzielą się na stałe — przyklejane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która prostuje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do poszczególnych zębów i przytwierdza przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla urozmaicenia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru wielokolorowych ligatur. Dla dbających o większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnętrznej strony jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie i niwelują dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki możliwości zdjęcia go samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile zapłacisz za aparat ortodontyczny?

Ceny aparatów na zęby są zależne od wybranego modelu. Do najtańszych należą te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — wymagają większego nakładu. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Cena najdroższych aparatów lingwalnych może przekraczać 12 tysięcy złotych.  Aparaty ortodontyczne są też dostępne do wzięcia na raty. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest zależna od czasu leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat ortodontyczny?

Dbałość o zęby  w trakcie leczenia jest niezwykle ważna. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego pozostałości jedzenia. Należy myć zęby po jedzeniu i wystrzegać się pokarmów, które mogą pozostawać na zamkach i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny uniemożliwia leczenie zębów?

To, czy wolno leczyć zęby w trakcie leczenia ortodontycznego, szczególnie interesuje pacjentów, jacy noszą stały aparat. Nie można wyjmować go samemu, dlatego w wypadku jakichkolwiek problemów niezbędna jest wizyta w gabinecie dentysty ortodonty. Na starcie leczenia aparatem na zęby każdy pacjent powinien zatroszczyć się o to, żeby jego zęby zostały w pełni wyleczone. W ten sposób minimalizuje się ryzyko wizyt naprawczych w trakcie leczenia aparatem na zęby. Nie ma jednak zakazów leczenia zębów, jeśli pacjent ma stały aparat ortodontyczny.

Noszenie aparatu na zęby wiąże się z podwyższoną potrzebą dbania o zęby. Ze względu na przyczepione na zębach zamki i pozostałe fragmenty budowy aparatu , usuwanie resztek i osadów jedzenia staje się trudniejsze. Z tego powodu pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą uważniej czyścić zęby, zwłaszcza w okolicach aparatu na zęby. Nieprzestrzeganie higieny w tym czasie, może sprawić, że na uprzednio zdrowych zębach znajdą się zmiany próchnicowe. W tej sytuacji powinno się wybrać się na wizytę w gabinecie dentysty. Lekceważenie próchnicy z uwagi na aparat ortodontyczny może spowodować nieprzyjemne skutki. Próchnica bez trudu atakuje na sąsiednie zęby, dlatego bezpieczniej zniwelować problem.

Leczenie w ciągu korzystania z aparatu jest dostępne. Jeśli aparat utrudnia dostęp do nadpsutego zęba, można go usunąć na czas leczenia. Ten zabieg nie przeszkodzi w skuteczności leczenia ortodontycznego.

Gabinet ortodontyczny